Κυνηγητό στα «κόκκινα» καταναλωτικά δάνεια και τις κάρτες ξεκινούν οι τράπεζες, καθώς πιάνουν δουλειά οι εξειδικευμένες εταιρείες διαχείρισης προβληματικών δανείων.

Για εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες οι προτάσεις για ρύθμιση που θα δεχθούν από τις συγκεκριμένες εταιρείες είναι η τελευταία ευκαιρία, καθώς το επόμενο βήμα θα είναι η πώληση των δανείων σε εταιρείες-κοράκια. Οι τράπεζες έχουν ήδη προχωρήσει στις διαδικασίες για να μεταβιβάσουν κόκκινα καταναλωτικά δάνεια 1,5 δισ. ευρώ στις εταιρείες διαχείρισης, ενώ τουλάχιστον άλλο 1 δισ. πρόκειται να μεταβιβαστεί το αργότερο μέχρι το τέλος του χρόνου. Οι τράπεζες ξεκινούν από τη συγκεκριμένη κατηγορία δανείων, η οποία περιλαμβάνει και ανείσπρακτες οφειλές από πιστωτικές κάρτες επειδή πρόκειται για μια κατηγορία οφειλών που έχουν πάρει σημαντικές προβλέψεις και είναι σε θέση να τα διαχειριστούν αποτελεσματικά, χωρίς να πλήξουν σοβαρά την κεφαλαιακή τους επάρκεια. Ταυτόχρονα, από τις καθυστερημένες οφειλές για καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες θα ξεκινήσουν μέσα στον χρόνο και οι πωλήσεις προβληματικών δανείων και ήδη έχει δρομολογηθεί η πώληση του πρώτου σχετικού πακέτου ύψους 1,5 δισ. ευρώ.

Πιο προχωρημένες στον τομέα της διαχείρισης των δανείων λιανικής τραπεζικής σε καθυστέρηση (καταναλωτικά, πιστωτικές κάρτες, προσωπικά δάνεια, στεγαστικά) είναι η Αlpha Bank και η Eurobank. Η πρώτη έχει συγκροτήσει από κοινού με την Aktua (νορβηγικών πλέον συμφερόντων) τη Cepal, που είναι η πρώτη εταιρεία διαχείρισης κόκκινων δανείων που αδειοδοτήθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος. H Αlpha Bank έχει αποφασίσει να μην πουλήσει δάνεια σε funds και έτσι, διατηρώντας την κυριότητά τους, θα τα μεταβιβάζει για διαχείριση στη θυγατρική της Cepal. Τις αμέσως επόμενες ημέρες αναμένεται να μεταβιβαστούν στη Cepal κυρίως καταναλωτικά δάνεια, κάρτες κ.λπ. ύψους 500 εκατ. ευρώ.

Η τράπεζα προγραμματίζει να μεταβιβάσει στη Cepal εντός του 2017 ένα ακόμη ανάλογο πακέτο ύψους 1 δισ. ευρώ. Η ίδια μάλιστα θα αναλάβει να διαχειριστεί τα συγκεκριμένα δάνεια που είναι σε καθυστέρηση μεγάλο χρονικό διάστημα. Στους οφειλέτες θα προτείνονται ρυθμίσεις, ακόμη και κουρέματα δανείων, τόκων και άλλων επιβαρύνσεων, ενώ οι αμοιβές της Cepal θα συναρτώνται από τα αποτελέσματα που θα επιτυγχάνει. Σε βάθος χρόνου η Αlpha Bank θα μεταφέρει στην ενεργό διαχείριση της Cepal μη εξυπηρετούμενα δάνεια 10-12 δισ., κυρίως καταναλωτικά, στεγαστικά και μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Η Eurobank διαθέτει τη Financial Planning Services (FPS) που πήρε τη δεύτερη άδεια διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων από την ΤτΕ. Η Eurobank έχει ήδη μεταβιβάσει στην εν λόγω εταιρεία δάνεια ύψους 1 δισ., ενώ σταδιακά θα τεθούν υπό τη διαχείρισή της μη εξυπηρετούμενα δάνεια (κυρίως καταναλωτικά και στεγαστικά) ύψους 14 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι η Eurobank έχει υποχρέωση (βάσει των δεσμεύσεων στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Εποπτείας - SSM) και ετοιμάζει εντός του έτους πώληση καταναλωτικών δανείων ύψους 1,5 δισ. ευρώ.

Τα συγκεκριμένα δάνεια είναι αποκλειστικά καταναλωτικά, κάρτες κ.λπ. που βρίσκονται σε καθεστώς πολύχρονης καθυστέρησης και δεν διαθέτουν κανενός είδους εξασφάλιση. Πρόκειται δηλαδή για περιπτώσεις που δεν υπάρχει για κάλυψη ούτε ένα Ι.Χ. Γενικότερα η Eurobank έχει αποφασίσει να μην πουλήσει στεγαστικά ή άλλα δάνεια που έχουν εξασφαλίσεις.

Στην Τράπεζα Πειραιώς, λόγω της διοικητικής εκκρεμότητας με τον διευθύνοντα σύμβουλο (ανέλαβε καθήκοντα στις 18 Απριλίου), δεν υπάρχει ανάλογη προεργασία. Προφανώς όμως και στην Πειραιώς θα ληφθούν σύντομα αποφάσεις για να εξασφαλιστεί εξειδικευμένη και ενεργή διαχείριση των καθυστερούμενων δανείων. Στην Εθνική Τράπεζα η κεντρική κατεύθυνση είναι η διαχείριση των κόκκινων δανείων να γίνει εσωτερικά από τις μονάδες της. Αναλόγως της αποτελεσματικότητας η διοίκηση της τράπεζας θα προσαρμόσει την πολιτική της.

Οι εταιρείες διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων θα προχωρούν σε ρυθμίσεις εφαρμόζοντας ακόμη και επιθετικά μοντέλα διαχείρισης των καθυστερούμενων οφειλών αν διαπιστώνουν ότι οι δανειολήπτες έχουν τα μέσα αλλά όχι και τη διάθεση να καλύψουν τις υποχρεώσεις τους. Τα καταναλωτικά, οι οφειλές πιστωτικών καρτών και γενικότερα τα δάνεια της λιανικής τραπεζικής που παραμένουν ανείσπρακτα για μεγάλο χρονικό διάστημα και δεν έχουν εξασφαλίσεις είναι αυτά που οι τράπεζες θα επιδιώξουν να πουλήσουν.

Τα καταναλωτικά δάνεια φτάνουν στο σύνολο της αγοράς περίπου στα 26 δισ. ευρώ και από αυτά περίπου 15 δισ. είναι σε καθυστέρηση. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των τραπεζιτών, περίπου 4 δισ. από το σύνολο των 15 δισ. ευρώ θα χρειαστεί να πουληθούν. Οι τράπεζες δεν έχουν ως πρώτη επιλογή την πώληση, γιατί ειδικά στην κατηγορία των καταναλωτικών δανείων χωρίς εξασφάλιση οι τιμές που αγοράζονται είναι 1% με 2% της αξίας τους. Εχοντας εξαντλήσει όλα τα άλλα ενδεχόμενα, οι τράπεζες πουλάνε τα συγκεκριμένα δάνεια επειδή τα θεωρούν οριστικά χαμένα.

Οσον αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που περνούν στις θυγατρικές εταιρείες διαχείρισης των τραπεζών, η δυναμική αντιμετώπισή τους αναμένεται να ξεκινήσει πριν το καλοκαίρι και να κλιμακωθεί έως το τέλος του χρόνου. Πρώτος στόχος είναι τα δάνεια με καθυστέρηση άνω των δύο ετών που οι τράπεζες έχουν καταγγείλει τις συμβάσεις. Στα μοντέλα των επιθετικών ρυθμίσεων που θα εφαρμόσουν μπορεί να περιλαμβάνεται ακόμη και κούρεμα δανείων, πρακτική που μέχρι σήμερα οι τράπεζες αρνούνται να εφαρμόσουν.

Οι εταιρείες διαχείρισης θα προτείνουν στους κόκκινους δανειολήπτες -ανάλογα με την οικονομική τους κατάσταση- μακροχρόνιες ρυθμίσεις με μεγάλες περιόδους χάριτος, κατά τις οποίες δεν θα υποχρεώνονται να πληρώνουν. Οσον αφορά περιπτώσεις στεγαστικών δανείων, στο τραπέζι θα πέσουν και μεικτές προτάσεις που μπορεί να προβλέπουν πώληση της κατοικίας σε συνδυασμό με διαγραφή τμήματος του δανείου, ώστε ο δανειολήπτης να απαλλάσσεται από το βάρος των οικονομικών υποχρεώσεών του.