Τι είναι η δεδηλωμένη και τι σημαίνει η απώλειά της

5 απλές και πρακτικές ερωταπαντήσεις για τo θέμα...

12 | ΙΟΥΛ | 2015

Με το Γιάνη Βαρουφάκη διακοπές στην Αίγινα, τη Ζωή Κωνσταντοπούλου παρούσα, ένα σωρό βουλτευτές του ΣΥΡΙΖΑ απόντες/παρόντες και με δύο ''ΟΧΙ'', άνοιξε η κουβέντα ότι η κυβέρνηση έχασε τη δεδηλωμένη...

Τι σημαίνει η λέξη;

δεδηλωμένη < ουσιαστικοποιημένο θηλυκό της μετοχής δεδηλωμένος του ρήματος δηλώνω (αρχαίο δηλόω, δηλῶ). Από τη φράση "δεδηλωμένη πλειοψηφία"

Ουσιαστικό -δεδηλωμένη θηλυκό

η φανερή, η αναμφισβήτητη(πολιτική) η αποδεδειγμένη υποστήριξη της πλειοψηφίας της Βουλής προς την κυβέρνηση μετά από ψηφοφορία εντός της Βουλής

Τι είναι η αρχή της δεδηλωμένης;

Η αρχή της δεδηλωμένης είναι όρος του Συνταγματικού Δικαίου και ορίζει ότι η κυβέρνηση οφείλει να έχει τη «δεδηλωμένη» εμπιστοσύνη της απόλυτης πλειοψηφίας των Βουλευτών. Διαχρονικά αυτή η εμπιστοσύνη δηλώνεται με σχετική ψηφοφορία της Βουλής μετά από κάθε σχηματισμό νέας κυβέρνησης. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η δημοκρατική νομιμοποίηση της κυβέρνησης, η οποία συνήθως, σε αντίθεση με το Κοινοβούλιο, δεν εκλέγεται απευθείας από τον λαό, αλλά διορίζεται από τον ανώτατο άρχοντα της χώρας.

Πότε ξεκίνησε να έχει σημασία;

Στην Ελλάδα η αρχή της δεδηλωμένης καθιερώθηκε άτυπα το 1875. Από το 1870 και μετά, είχε τεθεί αρκετές φορές ο προβληματισμός σημαντικού αριθμού βουλευτών για τον διορισμό κυβερνήσεων μειοψηφίας. Ο προβληματισμός εκφράστηκε και από σημαντικούς πολιτικούς όπως ο Επαμεινώνδας Δεληγιώργης, ο Λομβάρδος και ο Κουμουνδούρος. Καθοριστική παρέμβαση ήταν άρθρο του Χαριλάου Τρικούπη στην εφημερίδα Καιροί της 29.6.1874 με τον τίτλο «Τίς πταίει», στο οποίο κατηγορούσε τον βασιλιά Γεώργιο Α' ότι εφάρμοζε καθεστώς απόλυτης μοναρχίας, επειδή διόριζε κατά βούληση πρωθυπουργούς από τα κόμματα της μειοψηφίας χωρίς να λαβαίνει υπόψη του τα αποτελέσματα των εκάστοτε βουλευτικών εκλογών.

Αποκορύφωμα της πολιτικής ανωμαλίας την άνοιξη του 1875 ήταν τα λεγόμενα Στηλιτικά, ένα κοινοβουλευτικό πραξικόπημα εκ μέρους του Βούλγαρη προκειμένου να έχει νομοθετικό έργο χωρίς να κατέχει την πλειοψηφία των εδρών. Μετά την αναταραχή που προκλήθηκε, πρωθυπουργός διορίστηκε ο Τρικούπης που αμέσως ζήτησε εκλογές. Παρά την εκλογική αποτυχία του ίδιου, επιτυχία του ήταν ότι ο Γεώργιος ο Α' δεσμεύτηκε τον Αύγουστο του 1875 στον λόγο του Θρόνου ενώπιον του Κοινοβουλίου ότι θα διόριζε στο εξής μόνο πρωθυπουργούς που θα απολάμβαναν την εμπιστοσύνη της Βουλής.
Η δέσμευση αυτή καθιερώθηκε άτυπα, καθώς δεν έγινε αμέσως πρόβλεψη του τότε Συντάγματος. Ρητή διάταξη έγινε για πρώτη φορά στο Σύνταγμα του 1927 και διατηρήθηκε στα νεότερα Συντάγματα.

Γιατί έγινε τόσο μεγάλο θέμα η τωρινή «απώλειά» της;

Κανονικά δεν θα γινόταν θέμα, μιας και η δεδηλωμένη στην ψήφιση νομοσχεδίων δεν σημαίνει πρακτικά τίποτα - σε αντίθεση με τυχόν απώλειά της σε συνεδρίαση για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης.

Όμως ο ίδιος ο πρωθυπουργός (βουρκωμένος, σύμφωνα με τα ΜΜΕ) έδωσε πριν την ψηφοφορία μεγάλη έμφαση στη δεδηλωμένη τονίζοντας ότι τυχόν απώλειά της θα έχουμε εξελίξεις.

Η Αυγή γράφει στο άρθρο της "Αλ. Τσίπρας: Ζητώ απόψε δεδηλωμένη": Με μια σκληρή προειδοποίηση, ενόψει μάλιστα της αποψινής κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης, έκλεισε τη δευτερολογία του, σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας: «Δε θα δεχθώ», τόνισε χαρακτηριστικά, «να μην υπάρχει δεδηλωμένη απόψε το βράδυ».

¶ρα, ενώ σήμερα δεν θα υπήρχε θέμα, η έμφαση του Α. Τσίπρα στο να μην χαθεί η δεδηλωμένη, την έκανε ουσιαστικά πρώτη είδηση και πιθανό βαρίδιο στις επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης.

Και τώρα τι;

Υπάρχουν διάφορα σενάρια και κανείς δεν ξέρει με σιγουριά ποια θα είναι η επόμενη κίνηση του πρωθυπουργού.

Μέχρι πριν μερικές ώρες (πριν την ψηφοφορία) υπήρχαν φήμες πως αν χανόταν η δεδηλωμένη θα πηγαίναμε σε εκλογές.

Αυτό δεν αποκλείεται και τώρα, όμως αρκετοί είναι αυτοί που τονίζουν πως η επίκληση της αρχής της δεδηλωμένης απ' τον πρωθυπουργό ήταν ένα τέχνασμα που αποσκοπούσε στη συσπείρωση των βουλευτών του. Τώρα που το τέχνασμα απέβη άκαρπο, ο Αλέξης Τσίπρας παρακάμπτει (προς το παρόν) το ζήτημα της απώλειας της δεδηλωμένης και προχωρά στη διαπραγμάτευση.(¶λλωστε έχει μια ευρύτατη υπερκομματική πλειοψηφία της Ελληνικής Βουλής -251 βουλευτές- που τον στηρίζουν σε αυτό.)

SOCIAL

Follow @Akousgr

NEWSLETTER

Το Akous.gr επιλέγει και σου στέλνει μόνο τα καλύτερα στο email σου:

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ
Tο akous.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές καθώς εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.