
Θέλουμε να ικανοποιούμε διαρκώς τους άλλους, δυσκολευόμαστε να πούμε «όχι», αναλαμβάνουμε υπερβολικές υποχρεώσεις και είμαστε μακριά από τα «θέλω» μας. Μήπως είμαστε ενοχικοί;
Αισθανόμαστε ενοχές γιατί δεν βλέπουμε όσο θα θέλαμε τα παιδιά μας, επειδή ούτε φέτος ξεκινήσαμε γυμναστήριο, επειδή καθυστερήσαμε πάλι στο γραφείο. Αυτές είναι ενοχές που όλοι μας -λίγο πολύ- έχουμε. Τι γίνεται, όμως, όταν το συναίσθημα αυτό διογκώνεται και γίνεται πιεστικό και επιβαρυντικό για την καθημερινότητά μας; Πώς να διαχειριστούμε τις άπειρες υποχρεώσεις που δεχθήκαμε να αναλάβουμε και να φέρουμε εις πέρας, γιατί διαφορετικά δεν θα είμαστε άξιοι; Γιατί δεν μπορούμε να πούμε «όχι» στους άλλους και τι είναι αυτό που μας απομακρύνει από τις επιθυμίες μας; Πώς θα μπορέσουμε να έχουμε μια πιο ανάλαφρη καθημερινότητα, απαλλαγμένη από το φορτίο των ενοχών;
Το προφίλ του
Ο ενοχικός άνθρωπος πιστεύει ότι πρέπει να είναι πάντα σωστός, να ικανοποιεί τα χατίρια των άλλων, γιατί μόνο έτσι θα νιώσει ότι αξίζει. Οι ισχυρές ενοχές συνεπάγονται υπερβολικές προσδοκίες από τον εαυτό μας για να ικανοποιούμε τους άλλους και κατ’ επέκταση μεγάλες απαιτήσεις από τους άλλους να ακολουθούν το σωστό. Όταν αυτό συνδυάζεται με χαμηλή αυτοεκτίμηση (συνήθως είναι χαρακτηριστικό των ενοχικών), υπάρχει η τάση να κατηγορούμε τον εαυτό μας παρά τους άλλους για ό,τι συμβαίνει. Νιώθουμε ότι πρέπει να τα κάνουμε όλα τέλεια, αλλά από την άλλη δεν πιστεύουμε ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε. Επομένως, πιεζόμαστε και προσπαθούμε υπερβολικά.
Τι είναι οι ενοχές;
Σε αντίθεση με τη χαρά, τη λύπη ή τον φόβο, η ενοχή είναι ένα κοινωνικό συναίσθημα, ένα συναίσθημα δηλαδή που έχει αναπτυχθεί δευτερογενώς λόγω της συναναστροφής μας με άλλους ανθρώπους. Η ενοχή εμφανίζεται όταν είμαστε πλέον σε θέση να αντιληφθούμε το κοινωνικά σωστό και το λάθος. Οι ψυχαναλυτές θεωρούν ότι αποτελεί κομμάτι του Υπερεγώ μας, των κανόνων δηλαδή που μας έχουν μάθει οι γονείς μας και τα πρόσωπα εξουσίας.
Υγιής ή τοξική ενοχή;
Το να αισθανόμαστε ενοχές για πράγματα που έχουμε κάνει, τα οποία αντιβαίνουν στους κοινωνικά αποδεκτούς κανόνες, είναι φυσιολογικό αλλά και απαραίτητο να συμβαίνει, αφού έτσι μπορούμε να προλάβουμε συμπεριφορές που θα μπορούσαν να πληγώσουν τους άλλους. Πρόκειται για τις υγιείς ενοχές. Όταν όμως μας διακατέχει διαρκώς το συναίσθημα αυτό, τότε η ενοχή είναι τοξική ή νοσηρή και εμείς κερδίζουμε επάξια την ταμπέλα του «ενοχικού».
Τα χαρακτηριστικά του
- Φορτώνει τον εαυτό του με υπερβολικές υποχρεώσεις.
- Θέλει να είναι αρεστός και τον νοιάζει η γνώμη των άλλων.
- Ζητάει διαρκώς συγγνώμη, επειδή νιώθει πως οφείλει να κάνει τα πάντα σωστά, και όταν αυτό δεν συμβαίνει, αισθάνεται ότι πρέπει να απολογηθεί.
- Αισθάνεται μια διαρκή αγωνία.
- Νιώθει μειονεκτικά σε σχέση με τους άλλους.
- Στις σχέσεις του είναι παρορμητικός στην αρχή, αλλά απογοητεύεται γρήγορα (αφού οι έντονες προσδοκίες του σύντομα καταρρέουν).
- Έχει περισσότερα «πρέπει» παρά «θέλω» στη ζωή του.
- Δυσκολεύεται να πει «όχι», αλλά παράλληλα περιμένει από τους άλλους να μην του ζητούν υπερβολικά πράγματα. Ό,τι του ζητηθεί τον πιέζει, γιατί ξέρει πως το σωστό είναι να το διεκπεραιώσει και μάλιστα άψογα. Λόγω της δυσκολίας του να αρνηθεί, γίνεται εύκολα θύμα χειρισμού και εκμετάλλευσης.
- Αναπτύσσει άγχος και συχνά εκδηλώνει ψυχοσωματικές ασθένειες.
Τι φταίει;
Η ενοχή είναι ένα κοινωνικό συναίσθημα που αναπτύσσεται όταν το νήπιο αρχίζει να καταλαβαίνει τα «μη» και τα «όχι» που του θέτουν. Όσο πιο αυστηρή είναι η διαπαιδαγώγηση, τόσο μεγαλύτερες ενοχές μπορεί να αναπτύξει ένα παιδί που έχει την τάση αυτή, επειδή νιώθει άσχημα για πράγματα που κάνει λάθος ή επειδή απογοητεύει τους γονείς του.
Πώς θα απαλλαγώ;
Αυτογνωσία: Το πρώτο βήμα είναι να αντιληφθούμε αυτό που μας συμβαίνει. Τα καμπανάκια που μας προειδοποιούν είναι η δυσκολία μας να ηρεμήσουμε
και να απολαύσουμε πράγματα και οι διαρκείς τύψεις.
Η πηγή των ενοχών: Χρειάζεται να παρατηρήσουμε από πού πηγάζουν οι ενοχές. Κάθε φορά που έχουμε αυτό το αίσθημα, πρέπει να αναλογιζόμαστε τι συνέβη, τι πέρασε από το μυαλό μας, τι μας δημιούργησε αυτές τις υπερβολικές και διαστρεβλωμένες σκέψεις που ενδεχομένως έχουμε και να προσπαθούμε να τις αμφισβητήσουμε με τη βοήθεια της λογικής. Τι θα συμβεί π.χ. αν μια φορά πούμε «όχι»; Η αποδόμηση των καταστροφολογικών σεναρίων που μας γεμίζουν ενοχές (αποκαταστροφολογία) θα μας φανεί εξαιρετικά λυτρωτική.
Αποδοχή: Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν γίνεται να είμαστε αρεστοί σε όλους. Προσπαθούμε, λοιπόν, να αποδεχτούμε τον εαυτό μας όπως ακριβώς είναι και να τον αγαπήσουμε. Στο πλαίσιο αυτό, προσπαθούμε να έρθουμε πιο κοντά στις επιθυμίες και τα «θέλω» μας.
Ψυχοθεραπεία: Αν νιώσουμε ότι τα συναισθήματά μας είναι πολύ τοξικά, με αποτέλεσμα να επιβαρύνεται η καθημερινότητά μας, τότε καλό είναι να επισκεφθούμε έναν ειδικό. Η ψυχοθεραπεία στοχεύει κυρίως στο να αποκτήσουμε καλύτερη επίγνωση του εαυτού μας και αυτού που μας συμβαίνει και να αλλάξουμε την κατάσταση - όσο αυτό είναι δυνατό.
Πώς μεγαλώνουμε παιδιά χωρίς ενοχές;
Χρειάζεται σεβασμός και αποδοχή στην ιδιαιτερότητα του κάθε παιδιού και φυσικά αγάπη. Παράλληλα, το παιδί πρέπει να έχει όρια, να μάθει δηλαδή τι είναι κοινωνικά αποδεκτό και τι όχι, χωρίς όμως να πιέζεται υπερβολικά, χωρίς να περιμένουν οι γονείς τα πάντα από εκείνο, ούτε να το κρίνουν αυστηρά. Είναι φυσιολογικό ένας γονιός να λέει «Στενοχωρήθηκα με αυτό που έγινε», ωστόσο δεν χρειάζεται να χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως «Με πικραίνεις», οι οποίες κάνουν το παιδί να αντιλαμβάνεται ότι η συμπεριφορά του και -ακόμα περισσότερο- η προσωπικότητά του δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα, γιατί τότε του γεννιούνται βαθιές ενοχές.
Πηγή: http://www.vita.gr/psixologia/article/35357/sto-myalo-toy-enoxikoy/
Φαράγγι της Σαμαριάς: Νεαρός έπεσε από ύψος 25 μέτρων - Σε εξέλιξη επιχείρηση διάσωσης
Κινητοποιήθηκε και ελικόπτερο της Πυροσβεστικής για την διάσωση του νεαρού

Μεγάλη θλίψη – Γνωστή δημοσιογράφος πέθανε τη Μεγάλη Εβδομάδα
Η συγκινητική ανακοίνωση της οικογένειας μέσω Facebook

Επιστρέφουν οι εκδρομείς του Πάσχα: Καθυστερήσεις στην Αθηνών-Κορίνθου και στα διόδια του Ρίο
Η επιστροφή των εκδρομέων ξεκίνησε νωρίτερα από το συνηθισμένο - Τουλάχιστον 2.500 αυτοκίνητα ανά ώρα στο ρεύμα προς Αθήνα

Πάσχα 2026: Ποια ημερομηνία θα εορταστεί του χρόνου
Πολύ νωρίτερα θα πέσει το Πάσχα το 2026

Ποιοι είναι οι 8 επικρατέστεροι διάδοχοι του Πάπα Φραγκίσκου - Ανάμεσά τους δύο μαύροι και ένας Ασιάτης
Η Καθολική Εκκλησία εισέρχεται σε μια νέα περίοδο αναμονής και αποφάσεων - Το Κονκλάβιο των καρδιναλίων καλείται να επιλέξει τον επόμενο Ποντίφικα

Πάπας Φραγκίσκος: Τι προβλέπει το πρωτόκολλο μετά τον θάνατο του Ποντίφικα
Τι ισχύει από την ώρα του θανάτου μέχρι την έναρξη της διαδικασίας εκλογής του διαδόχου του

Πέθανε ο Πάπας Φραγκίσκος
Ο Πάπας Φραγκίσκος πέθανε τη Δευτέρα του Πάσχα 21 Απριλίου 2025

Ηράκλειο: Μαζί με τον «Ιούδα», έκαψαν και κάδους απορριμμάτων, παγκάκια και φανάρια
Με ανακοίνωσή του ο Δήμος Ηρακλείου αναφέρθηκε στο συμβάν.

Αντίστροφη μέτρηση για τις Πανελλαδικές εξετάσεις - Πότε θα χτυπήσει το τελευταίο κουδούνι σε Γυμνάσια και Λύκεια
Πότε κλείνουν δημοτικά και νηπιαγωγεία

Νεκρός οδηγός αυτοκινήτου που πήρε φωτιά μετά από σύγκρουση με άλλο ΙΧ στον Ασπρόπυργο - Δείτε βίντεο και φωτογραφίες
Στο σημείο επιχείρησαν 12 πυροσβέστες με τέσσερα οχήματα

Πάτρα: Από εφημερία 36 ωρών επέστρεφε η γιατρός που πέρασε με κλειστή μπάρα και συγκρούστηκε με τον προαστιακό – «Δεν θυμάμαι τίποτα»
Ο σύζυγος της γιατρού καταγγέλλει ότι η προστατευτική μπάρα στο συγκεκριμένο σημείο δεν καλύπτει όλο το πλάτος της λωρίδας και δεν την αντικαθιστούν οι αρμόδιοι

Σούνιο: Έριξαν δυναμιτάκια και προκάλεσαν φωτιά - Έτρεχαν να την σβήσουν με κουβάδες, δείτε βίντεο
Κινητοποιήθηκαν δύο οχήματα με έξι πυροσβέστες

Τέμπη: Συγγενείς των θυμάτων άναψαν τα καντήλια με το Αγιο Φως: Κοιτούσα στον ουρανό για να της πω χρόνια πολλά
Στο σημείο του δυστυχήματος των Τεμπών συγκεντρώθηκαν οικογένειες θυμάτων όπου άναψαν τα καντηλάκια με το Αγιο Φως και άφησαν λουλούδια

Παπάς στην Κεφαλονιά έψελνε και άναψε δυναμιτάκι στο Χριστός Ανέστη
Παπάς στην Κεφαλονιά άφησε άφωνους τους πιστούς όταν άναψε δυναμιτάκι καθώς έψελνε.

Πάσχα με ακρωτηριασμούς, μολότοφ και Καλάσνικοφ - Τα «έθιμα» που μετατρέπουν τη γιορτή σε εφιάλτη
Σοβαρά περιστατικά με ακρωτηριασμούς, φωτιές και ριπές όπλων σε Κρήτη, Φθιώτιδα και Αιτωλοακαρνανία

Κρήτη: Πώς ξεκίνησε η οικογενειακή «σφαγή» στο Ρέθυμνο - Κάρφωσαν τζάμι στον λαιμό του γαμπρού
Εκτός του γαμπρού, στο νοσοκομείο μεταφέρθηκε και ο πεθερός του ωστόσο σήμερα έλαβε εξιτήριο

Ελλάδα – Ουγγαρία 13-9: «Χρυσές» κοριτσάρες, διέλυσαν τις Ούγγρες και κατέκτησαν το World Cup
Η Εθνική μας ομάδα έφτασε μέχρι το τέλος του δρόμου και κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στο World Cup της Κίνας

Θεόρατα κύματα 3,5 μέτρων στην Αυστραλία – Έξι θάνατοι από πνιγμό – Βίντεο
Προειδοποίηση εξέδωσε ο οργανισμός Surf Life Saving Australia (SLSA)

Στη ΜΕΘ του Βενιζελείου 64χρονος που υπέστη εγκαύματα ενώ προσπαθούσε να βάλει καύσιμα σε αγροτικό μηχάνημα
Αναμένεται μέσα στην ημέρα να μεταφερθεί στο ΚΑΤ

Πάσχα 2025: Πώς κινούνται σήμερα Κυριακή τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς - Τι ισχύει με τα δρομολόγια
Τροποποιήσεις στα δρομολόγια των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς λόγω του Πάσχα

Χριστός Ανέστη: Χαρμόσυνες εικόνες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Κέρκυρα και Ναύπλιο - Βίντεο και φωτογραφίες
Με κατάνυξη γιορτάστηκε η Ανάσταση σε όλη την Ελλάδα

Καιρός ιδανικός για... ψήσιμο του οβελία - Ήλιος και υψηλές θερμοκρασίες, αναλυτικά η πρόγνωση για όλη τη χώρα
Πού έδειξε 28άρια το θερμόμετρο το Μεγάλο Σάββατο

Ανάσταση με βόμβες μολότοφ στον Νέο Κόσμο
Φωτιά πήρε η οδός Λαγουμιτζή, μπροστά από τον Ιερό Ναό της Αναλήψεως αμέσως μετά το Χριστός Ανέστη

Θα τηρήσουμε την κατάπαυση των 30 ωρών, αν το εννοεί πραγματικά και η Ρωσία, λέει ο Ζελένσκι

Πήγε να βάλει καύσιμα και τυλίχθηκε στις φλόγες - Διασωληνωμένος 65χρονος στο Ηράκλειο
Νοσηλεύεται στη ΜΕΘ του Βενιζέλειου Νοσοκομείου

«Ό,τι χειρότερο μπορεί να συμβεί»: Συγγνώμη από τη διερμηνέα της Μελόνι για το... φιάσκο στον Λευκό Οίκο
«Λυπάμαι πάνω απ’ όλα γιατί δεν μπόρεσα να είμαι χρήσιμη»

Έφτασε το Αγιο Φως στην Ελλάδα - Δείτε βίντεο και φωτογραφίες

Το «καρφί» της Βατίδου: Σήμερα η οικογένεια ενώνεται, η απουσία σας πλήγωσε τη μνήμη του πατέρα σας
Μέσα από ένα Instagram story, η Εύη Βατίδου «φωτογραφίζει» με παράπονο τα παιδιά της, Μάιρα και Χρίστο

Βίντεο από τη σύγκρουση του Προαστιακού με ΙΧ στην Πάτρα - Το όχημα φαίνεται να παραβίασε την κλειστή μπάρα
Η οδηγός του ΙΧ τραυματίστηκε και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο - Η ανακοίνωση της Hellenic Train για το περιστατικό

Νέα αεροπορική τραγωδία στις ΗΠΑ: Συνετρίβη μικρό αεροπλάνο, στους 3 οι νεκροί
Νέα αεροπορική τραγωδία στις ΗΠΑ: Συνετρίβη μικρό αεροπλάνο, στους 3 οι νεκροί

Κέρκυρα: Αναβίωσε και φέτος το πασχαλινό έθιμο των Μπότηδων - Βίντεο και φωτογραφίες
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ορθόδοξα έθιμα της Ελλάδας αναβίωσε και φέτος στην Κέρκυρα.

Τί ώρα θα φτάσει το Αγιο Φως στην Ελλάδα από τα Ιεροσόλυμα
Το Αγιο Φως θα παραλάβει ο Γιάννης Λοβέρδος από τον Μακαριώτατο Πατριάρχη Ιεροσολύμων.

Καλλιθέα: Η στιγμή της δολοφονίας του Αιγύπτιου
Στο βίντεο, ακούγονται πυροβολισμοί και στις τελευταίες εικόνες, το θύμα φαίνεται να πέφτει από την όρθια του θέση στο αμάξι που βρισκόταν στην Καλλιθέα, με την εικόνα του να σκοτεινιάζει

«Συμβόλαιο θανάτου» βλέπει η ΕΛΑΣ για ναρκωτικά - Η σύζυγος του Αιγύπτιου ούρλιαζε μετά τη δολοφονία
Το θύμα έφερε τραύματα στο κεφάλι και στο λαιμό

Μεγάλο Σάββατο: Τι ώρα κλείνουν μαγαζιά και σούπερ μάρκετ
Τι ώρα κλείνουν μαγαζιά και σούπερ μάρκετ σήμερα, Μεγάλο Σάββατο

Πάσχα: Έγινε η Πρώτη Ανάσταση με τον «ιπτάμενο» ιερέα στη Χίο, δείτε βίντεο
Ο π. Χριστόφορος Γουρλής για άλλη μια χρονιά έκλεψε την παράσταση – Σκόρπισε δάφνες ως σύμβολα νίκης και αιώνιας ζωής σε όλον τον ναό

Ζάκυνθος: Έγινε η πρώτη Ανάσταση με το έθιμο του «σεισμού», δείτε βίντεο
Ο «σεισμός» αναπαριστά το γεγονός της Ανάστασης, όταν, σύμφωνα με την παράδοση, σείστηκε η γη και κυλίστηκε ο λίθος του Τάφου για να φανερωθεί το κενό μνημείο

Εύβοια: Το συγκλονιστικό βίντεο της κόρης του 50χρονου που δολοφόνησε ο 75χρονος
Η τραγωδία έγινε στις αρχές Απριλίου στον Μύτικα, όταν ο 75χρονος σκότωσε με τέσσερις σφαίρες τον πατέρα τεσσάρων παιδιών και στη συνέχεια αυτοκτόνησε - Το θύμα είχε αγοράσει σε πλειστηριασμό το σπίτι του δράστη

Καλλιθέα: Εν ψυχρώ δολοφονία σε πυλωτή - Ποιος ήταν το θύμα
Το θύμα έφερε τραύματα στο κεφάλι και στο λαιμό

Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι ο COVID προήλθε από εργαστήριο - Κατηγορεί τον Φάουτσι για σκόπιμη συγκάλυψη
Παρατίθενται πέντε «επιχειρήματα» υπέρ της θεωρίας, ιδίως πως τα πρώτα κρούσματα της ασθένειας εκδηλώθηκαν στη Γουχάν στην Κίνα
