BELJING'S
BRAZEN BREACH
International uproar as China executes four Canadians for 'drug crimes' in 'inhumane' killings pic.twitter.com/yPuJthRbXD

— Simo Saadi🇺🇸🇲🇦 (@Simo7809957085) March 20, 2025

Η καναδική υπουργός Μελανι Τζόλι δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι καταδικάζει τις εκτελέσεις και ότι η κυβέρνηση θα εξακολουθήσει να επιδιώκει επιείκεια για άλλους, όπως αναφέρει το New York Times.

«Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με την Κίνα, καθώς θα συνεχίσουμε όχι μόνο να καταδικάζουμε έντονα, αλλά και να ζητάμε επιείκεια για άλλους Καναδούς που αντιμετωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις», δήλωσε η κ. Τζόλι.

Η κινεζική πρεσβεία στην Οτάβα δεν έδωσε λεπτομέρειες σχετικά με τις εκτελέσεις, αλλά υπερασπίστηκε τις αυστηρές ποινές του Πεκίνου για τα εγκλήματα που σχετίζονται με τα ναρκωτικά.

Οι εκτελέσεις αναφέρθηκαν για πρώτη φορά από την εφημερίδα The Globe and Mail. Η εφημερίδα ανέφερε ότι οι εκτελέσεις είχαν πραγματοποιηθεί νωρίτερα φέτος, επικαλούμενη το Υπουργείο Παγκόσμιων Υποθέσεων του Καναδά που το δήλωσε την Τετάρτη, απαντώντας σε ερώτηση του ειδησεογραφικού πρακτορείου.

Η κ. Τζόλι δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η ίδια και ο πρώην πρωθυπουργός, Τζάστιν Τρουντό, είχαν ζητήσει από το Πεκίνο επιείκεια τους τελευταίους μήνες για να προσπαθήσουν να αποτρέψουν τις εκτελέσεις. Είπε ότι οι εμπλεκόμενοι ήταν διπλοί υπήκοοι του Καναδά και της Κίνας. (Η Κίνα, ωστόσο, δεν αναγνωρίζει τη διπλή ιθαγένεια.)

Η Globe and Mail επικαλείται δήλωση της Οτάβα που καταδικάζει τις δολοφονίες ως «ασυμβίβαστες με τη βασική ανθρώπινη αξιοπρέπεια». Το υπουργείο δεν απάντησε αμέσως σε αίτημα των New York Times για σχολιασμό.

Ο Τζον Καμ, ιδρυτής του Ιδρύματος Dui Hua, μιας ομάδας ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Σαν Φρανσίσκο που έχει κάνει εκστρατεία για τους θανατοποινίτες στην Κίνα, δήλωσε ότι βοήθησε να ασκήσει πιέσεις στην Κίνα για λογαριασμό των τεσσάρων ατόμων, αλλά δεν ήταν σε θέση να μοιραστεί τα στοιχεία τους για λόγους προστασίας της ιδιωτικής ζωής.

Είπε ότι οι τέσσερις ήταν άνδρες και ότι οι υποθέσεις τους διεκπεραιώνονταν στη νότια επαρχία Γκουανγκντόνγκ. Ο κ. Καμ σημείωσε ότι ήταν «εξαιρετικά ασυνήθιστο» για την Κίνα να εκτελεί τέσσερις αλλοδαπούς μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Οι υποθέσεις των τεσσάρων Καναδών βρίσκονταν υπό δικαστική εξέταση στην Κίνα για δύο χρόνια πριν εκτελεστούν, δήλωσε ο κ. Καμ.

Επιδείνωση σχέσεων Καναδά - Κίνας

Η σχέση του Καναδά με την Κίνα έχει επιδεινωθεί από τα τέλη του 2018, όταν η κινεζική κυβέρνηση φυλάκισε τους Μάικλ Σπέιβορ και Μάικλ Κόβριγκ, δύο Καναδούς στην Κίνα. Η κίνηση αυτή έγινε μετά τη σύλληψη από τον Καναδά της Μενγκ Γουανζού, στελέχους του κινεζικού γίγαντα των τηλεπικοινωνιών Huawei, στο Βανκούβερ, κατόπιν αιτήματος της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών.

Η κράτηση του κ. Κόβριγκ και του κ. Σπάβορ από την Κίνα καταδικάστηκε ευρέως στον Καναδά ως διπλωματία ομήρων. Το 2021, ο κ. Σπέιβορ και ο κ. Κόβριγκ αφέθηκαν ελεύθεροι αφού επετράπη στην κ. Μενγκ να επιστρέψει στην Κίνα.

Τα τελευταία χρόνια, ο πρώην πρωθυπουργός κ. Τριντό και ανώτερα μέλη του υπουργικού συμβουλίου του έχουν επικρίνει όλο και περισσότερο την Κίνα δημοσίως για θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι ανησυχίες έχουν επίσης αυξηθεί για την κινεζική ανάμειξη στις καναδικές υποθέσεις, συμπεριλαμβανομένων ισχυρισμών ότι υποψήφιοι σε εκλογές είχαν λάβει μυστική, παράνομη χρηματοδότηση από την Κίνα.

Η κ. Τζόλι, η υπουργός Εξωτερικών, είχε αποκαλέσει την Κίνα μια «ολοένα και πιο ανατρεπτική παγκόσμια δύναμη» και είχε προειδοποιήσει τις καναδικές εταιρείες για τους πιθανούς κινδύνους που ενέχουν οι επιχειρηματικές δραστηριότητες εκεί.

Πιο πρόσφατα, ο Καναδάς αντιμετώπισε αυξανόμενες ανησυχίες ότι κινεζικά αγαθά κατέκλυζαν τον Καναδά. Ο κ. Τριντό ανακοίνωσε πέρυσι ότι ο Καναδάς θα επιβάλει δασμούς 100% στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, ευθυγραμμίζοντας τον Καναδά με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Την Τετάρτη, η κ. Τζόλι δήλωσε ότι τα στοιχεία των τεσσάρων Καναδών που εκτελέστηκαν δεν αποκαλύπτονται κατόπιν αιτήματος των οικογενειών τους. Είπε ότι αντιμετώπιζαν ποινικές κατηγορίες που σχετίζονταν με ναρκωτικά, σύμφωνα με την Κίνα.

Η κινεζική πρεσβεία, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες, δήλωσε ότι οι υποθέσεις διεκπεραιώθηκαν σύμφωνα με το νόμο. «Τα γεγονότα των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από τους Καναδούς υπηκόους που εμπλέκονται στις υποθέσεις είναι σαφή και τα αποδεικτικά στοιχεία είναι στέρεα και επαρκή», ανέφερε. Η πρεσβεία κάλεσε τον Καναδά να σεβαστεί τη δικαστική κυριαρχία της Κίνας και «να σταματήσει να κάνει ανεύθυνα σχόλια».

Τουλάχιστον ένας ακόμη Καναδός αντιμετωπίζει τη θανατική ποινή στην Κίνα, ο Ρόμπερτ Λόιντ Σέλενμπεργκ, ο οποίος έχει καταδικαστεί για διακίνηση ναρκωτικών. Αρχικά είχε καταδικαστεί σε κάθειρξη 15 ετών. Αλλά το 2019 του επιβλήθηκε θανατική ποινή σε μια μονοήμερη επαναληπτική δίκη, έναν μήνα αφότου οι καναδικές αρχές είχαν συλλάβει την κ. Μενγκ, το στέλεχος της Huawei.

«Οι αλλοδαποί, όπως κάθε άτομο στην Κίνα, κινδυνεύουν από κάθε είδους αυθαίρετες κρατήσεις και άδικες δίκες», δήλωσε η Μάγια Γουάνγκ, αναπληρώτρια διευθύντρια Κίνας στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. «Το σύμπαν των υποθέσεων είναι πραγματικά μεγάλο και ακούμε για ορισμένες από αυτές μόνο περιστασιακά».

Μετά την απελευθέρωση των δύο Μάικλ, ο κόσμος ήλπιζε σε μια απόψυξη των σχέσεων, αλλά αυτό δεν έχει συμβεί σε ουσιαστική κλίμακα, δήλωσε η Λινέτ Ονγκ, καθηγήτρια κινεζικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.

Η χρονική συγκυρία αυτών των εκτελέσεων είναι ένας τρόπος για το Πεκίνο να συνεχίσει να ασκεί πίεση και να διατηρεί τη μόχλευση έναντι του Καναδά στις διμερείς συζητήσεις, είπε η κ. Ονγκ.